Monitor financiële participatie en lokaal eigendom

De partijen achter het Klimaatakkoord van 2019 hechten veel waarde aan participatie van burgers in de energietransitie. Om van de energietransitie een succes te maken moet immers iedereen mee kunnen doen. In het akkoord is daarom afgesproken dat marktpartijen en de lokale omgeving gelijkwaardig gaan samenwerken bij de ontwikkeling, bouw en exploitatie van hernieuwbare energieprojecten. Lokaal eigendom kan bijdragen aan meer lokale acceptatie van deze projecten. Daarom is in het akkoord tevens het streven opgenomen naar 50% lokaal eigendom van de hernieuwbare elektriciteitsproductie. 

Onze bijdrage

Zonder inzicht in de bestaande situatie is het echter lastig om de ontwikkeling te volgen van lokaal eigenaarschap in hernieuwbare energieprojecten. Zo bestond er in 2019 nog geen volledig overzicht van de eigendomsverdelingen in de bestaande wind- en zonneparken in Nederland. Daarom hebben Bosch & van Rijn en onafhankelijk onderzoeker Anne Marieke Schwencke (bureau AS-I-Search) in 2020 de krachten gebundeld om een landelijke participatiemonitor te ontwikkelen, in opdracht van het ministerie van Economische Zaken & Klimaat. Met deze jaarlijks terugkerende monitor wordt inzicht verschaft in de eigendomsverdeling en in de overige vormen van (financiële) participatie in grondgebonden windparken en zonneparken in Nederland. Denk hierbij aan bijvoorbeeld financiële participatie zonder eigendom, omgevingsfondsen en omgevingsregelingen. 

In het kader van de monitor voerde Bosch & van Rijn met AS-I-Search in 2020 een eerste nulmeting uit. Hierin zijn alle grondgebonden zonneparken en alle tussen 2015 en 2019 gerealiseerde windparken in Nederland onderzocht op projectniveau aan de hand van 40+ indicatoren.  In navolging van deze eerste nulmeting hebben Bosch & van Rijn en AS-I-Search in 2021 opnieuw de participatiemonitor uitgevoerd. Daarbij zijn alle grondgebonden zonneparken en windparken onderzocht die in 2020 zijn gerealiseerd. 

Het resultaat

De resultaten zijn in oktober 2021 gedeeld met de Tweede Kamer. De Tweede kamer kan zich zo een beeld vormen van de ontwikkeling van lokaal eigendom en financiële participatie in hernieuwbare energieprojecten. Daarbij is het, gezien het streven uit het klimaatakkoord, natuurlijk interessant om te zien hoe het aandeel lokaal eigendom in projecten zich ontwikkelt heeft. In 2022 geven Bosch & van Rijn en AS-I-Search weer een vervolg aan de landelijke participatiemonitor.